تولید ۱۰ ماهه سه خودروساز بزرگ کشور در سالجاری درحالی با افت ۶.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بوده که تولید ماهانه رشد ۱۴.۷ درصدی به خود میبیند. همچنین آمار کدال نشان از رشد تولید خودروهای ناقص دارد. بنابر اطلاعات ارسالی سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، این شرکتها از ابتدای سال تا انتهای دی ماه ۷۱۹هزار و ۳۱ دستگاه خودروی سواری تولید کردهاند. این در شرایطی است که در مدت مشابه سال ۱۴۰۲ این رقم به ۷۶۷هزار و ۲۹۳ دستگاه میرسید. بنابراین در این مدت، سه خودروساز بزرگ کشور، یعنی ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو، ۴۸هزار و ۲۶۲ دستگاه معادل ۶.۳درصد تولید کمتری در سواریها داشتهاند.
تولید تجمیعی خودروسازان از ابتدای سالجاری همواره کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است. نیمه اول سال با توجه به مشکلات قطعی برق و کمبود ارز تولید خودروسازان در وضعیت خوبی قرار نداشت اما در مهرماه وضعیت تغییر کرد و رشد قابلتوجهی را به خود دید. اما آبان دوباره وضعیت به منوال سابق برگشت. سه تولیدکننده بزرگ خودرو در آبانماه ۲۴.۲درصد کمتر از مهر تولید کردند.
افت قابلتوجه تولید خودروی سواری در آبان موجب شد که بهرغم دو ماه پیاپی رشد تولید در آذر و دی، باز هم آمار ۱۰ ماهه تولید خودروی سواری نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی باشد. تولید آذرماه خودروسازان نسبت به آبان ۱۴درصد رشد داشت و حالا آمار کدال نشان میدهد که تولید آنها در دی ماه نیز رشد ۱۴.۷ درصدی نسبت به آذر را ثبت کرده است. با این حال هنوز تولید دی ماه به آمار مهر نرسیده است. ماه ابتدایی زمستان در رتبه سوم ماههای پرتولید خودرو، پس از خرداد و مهر ماه قرار گرفته است.
موضوعی که احتمالا بیشترین تاثیر را روی رشد تولید خودرو در آذر و دی داشته، رشد قیمت رسمی خودرو است. اصلاح قیمت ۳۰ درصدی بهای کارخانهای خودرو، در اواخر آبان ماه رخ داد. احتمالا در طول آبان، خودروسازان منتظر رشد قیمت بوده و تولید خود را کاهش داده بودند. تاجایی که با فاکتور گرفتن از فروردین که نیمی از آن تعطیل است در مرداد و آبان کمترین تیراژ خودروسازان رقم خورد.
در واقع این افت تولید در آبان دلیلی است که آمار افزایش تولید در آذر و دی را قابل قبول کرده است. به طوری که بعد از دوماه رشد تولید بالای ۱۴درصد تازه تولید در دی ماه به آمار مهر نزدیک شده است. اما نکته قابلتوجه دیگر در مورد آمار تولید ۱۰ ماهه خودروسازان رشد تولید خودروهای ناقص است. به طوری که ایران خودرو در گزارش خود به سازمان بورس تاکید کرده که از ابتدای سالجاری تا انتهای دی ماه، ۹هزار و ۵۴۶ دستگاه خودروی ناقص تولید کرده که پنجهزار و ۱۶۸ دستگاه آن تنها مربوط به دی ماه است. سایپا و پارسخودرو گزارشی در مورد خودروهای ناقص خود ندادهاند. همچنین مشخص نیست که ایرانخودرو محصولات ناقص خود را در آمار تولید نیز احتساب کرده است یا خیر.
دلیل دیگری هم که میتواند در رشد تولید خودروسازان طی دو ماه گذشته موثر باشد کاهش زیان این شرکتهاست. خروج محصولات قدیمی و زیانده از خط تولید خودروسازان موجب شد که از حجم زیان آنها کاسته شده و حتی در برخی محصولات به سوددهی برسند. این موضوع انگیزه و توانایی آنها را برای رشد تولید افزایش داده است. اما اگر همین روند ادامه پیدا کند پیشبینی میشود که تولید خودروسازان بزرگ کشور در دو ماه پایانی سال نیز با رشد همراه شود.
البته حذف سامانه نیما و شناورسازی ارز تجاری، هزینه تولید خودروسازان را بالا خواهد برد، مخصوصا اینکه این روزها دلار نیز روندی افزایشی به خود گرفته و طبعا هرچه نرخ آن بالا رود، هزینه تولید در خودروسازی هم رشد خواهد کرد. بنابراین باید منتظر ماند و دید که همه این عوامل چگونه باهم دست و پنجه نرم کرده و تولید خودرو در ادامه سال چگونه رقم خواهد خورد.
منبع دنیای اقتصاد