مالیات بر ارزش افزوده همانطور که از اسمش بر می‌آید، مالیاتی غیر مستقیم است که به واسطه خلق ارزش در مراحل مختلف تولید یا ارائه خدمات ایجاد می‌شود. این مالیات از مشتری و مصرف کننده نهایی دریافت می‌شود و تا ۱۵ روز پس از پایان هر فصل به سازمان امور مالیاتی تسلیم می‌شود. به طور کلی ارزش افزوده یعنی تفاوت میان هزینه‌های منجر به تولید یا ارائه خدمات و درآمد حاصل از فروش کالای نهایی یا خدمات که باید مالیات این تفاوت به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود.
حالا که با مفهوم ارزش افزوده و این مالیات غیر مستقیم آشنا شدیم بیایید نگاهی به مشمولان قانون مالیات بر ارزش افزوده این مالیات و نحوه محاسبه آن بیاندازیم. در صورتی که سوالات شما پس از خواندن مقاله هنوز هم پا برجا بود می‌توانید از خدمت مشاوره مالیاتی آنلاین در کارمنتو کمک بخواهید. آن‌ها شما را در حل مشکل یاری خواهند کرد.
مالیات بر ارزش افزوده به چه مشاغل و خدماتی تعلق می‌گیرد؟
به طور کلی حدود ۸۰ درصد مشاغل چه تولیدی و چه خدماتی جزو مشمولان مالیات بر ارزش افزوده هستند. با این وجود برخی کالاها و خدمات از لیست مالیات بر ارزش افزوده معاف شده‌اند که به شرح ذیل هستند. هدف از حذف این کالاها و خدمات اثر مستقیمشان بر زندگی اکثریت خانوارهای ایرانی است.
کالاهایی که از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند شامل:
_محصولات کشاورزی که هنوز فرآوری نشده‌اند.
_فرش‌های دستباف و صنایع دستی تولید داخل و ملزومات آن‌ها.
_داروها و واکسن‌های انسانی و دامی.
_شمش‌های طلا و حواله‌های با پشتوانه ۱۰۰% طلا. (اجرت و دستمزد ساخت شامل آن نیست.)
_فرآورده‌های لبنی از قبیل شیر و پنیر و ماست، برنج، حبوبات، روغن‌های خوراکی، فرآورده‌های گوشتی و تخم ماکیان.
علاوه بر کالاهای فوق برخی خدمات نیز از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شده‌اند:
_خدمات چاپ و انتشار روزنامه و کتاب.
_خدمات درمان و توانبخشی و حمایتی.
_خدمات بازار سرمایه و مشاوره در این حوزه.
_خدمات حمل و نقل درون و برون شهری.
-خدمات مربوط به بیمه عمر، زندگی، کشاورزی و تکمیل درمان.
به جز موارد فوق بقیه مشاغل و کالاها مشمول ارزش افزوده خواهند بود. برای مشاغل مشمول این مالیات لزوم کمک گرفتن از یک متخصص با تجربه در این زمینه ضروری خواهد بود. دلیل این مهم آن است که احتمال اشتباه در محاسبه و جریمه در آن بسیار بالا است.
نحوه محاسبه و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و مهلت تسلیم آن
بر اساس قانون سال ۱۴۰۲ مبلغ مالیات بر ارزش افزوده ۹% شامل ۶% مالیات و ۳% عوارض است بیایید با یک مثال عددی این مسیر را بهتر درک کنیم:
فرض کنید یک شرکت مواد غذایی در صدد تولید رب گوجه فرنگی است. او برای هر شیشه رب گوجه فرنگی ۱٫۵ کیلوگرم گوجه به ارزش ۲۰٫۰۰۰ تومان خریداری می‌کند. همانطور که گفتیم این مواد چون محصولات کشاورزی فرآوری نشده هستند جزو مشمولان قانون مالیات بر ارزش افزوده نخواهند شد. علاوه بر آن نیاز به ظرف بسته بندی دارد که هر کدام به ارزش ۵٫۰۰۰ تومان خواهد بود بنابراین مالیات بر ارزش افزوده‌ای که باید به دولت بپردازید به ازای هر شیشه ۴۵۰ تومان است. بنابراین هزینه تمام شده او برای خرید مواد اولیه ۲۵٫۴۵۰ تومان خواهد بود.
این کارخانه رب را با قیمت نهایی ۳۵٫۰۰۰ تومان بعلاوه مالیات بر ارزش افزوده آن که ۳٫۱۵۰ تومان است، با قیمت نهایی ۳۸٫۱۵۰ تومان به توزیع کننده خود می‌فروشد. در این حالت تولید کننده باید تفاوت بین مالیات بر ارزش افزوده دریافتی و پرداختی‌اش را به دولت بدهد. این رقم برابر ۲٫۷۰۰ تومان است.
حال توزیع کننده این شیشه رب را به قیمت ۴۰٫۰۰۰ تومان به مصرف کننده می‌فروشد. مالیات بر ارزش افزوده در این مرحله ۳٫۶۰۰ تومان است. بنابراین مصرف کننده باید مبلغ ۴۳٫۶۰۰ تومان را برای خرید رب گوجه فرنگی پرداخت کند. در این میان توزیع کننده با توجه به مالیاتی که در وهله قبل پرداخت کرده است باید مبلغ ۴۵۰ تومان را به ازای هر شیشه رب به دولت پرداخت کند.
در هر مرحله خواه تولید کننده باشد خواه توزیع کننده باید تا ۱۵ روز پس از پایان هر فصل با مراجعه به سامانه مالیات بر ارزش افزوده اظهارنامه خود را تکمیل نمایند. با تکمیل این فرم، فیشی برای شما صادر می‌شود که باید آن را پرداخت نمایید. مشاوره مالیات به شما کمک می‌کنند محاسبات مالیات ارزش افزوده خود را دقیق‌تر انجام دهید و اظهارنامه خود را در مهلت مقرر تسلیم و مالیات متناسب را پرداخت کنید.
شاید بپرسید پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اجباری است؟ باید گفت بله. عدم پرداخت این مالیات برای شما جریمه به همراه دارد.
جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده چقدر است؟
در صورتی که شما اظهارنامه عملکرد مالیات بر ارزش افزوده خود را در تاریخ مقرر ثبت کرده باشید اما نسبت به پرداخت آن اقدام نکنید، به میزان ۵۰ درصد مالیات قطعی جریمه خواهید شد. لازم به ذکر است این جریمه قابل بخشودگی نیست.
در صورتی که در موعد مقرر اظهارنامه عملکرد خود را تسلیم سازمان نکنید ۲% مالیات قطعی شما، برای شما جریه در نظر گرفته می‌شود. البته در صورتی که با تاخیر اظهارنامه خود را ثبت کنید، تا یک ماه پس از موعد مقرر، این جریمه به ازای روزهای سپری شده محاسبه و به بدهی شما اضافه خواهد شد. برای اینکه این جریمه‌ها شامل حال شما نشود، بهتر است از خدمات مشاوره مالیاتی تلفنی آنلاین کارمنتو که بر بستر VOIP است، استفاده نمایید. به این ترتیب شما نگران تعطیلی‌ها یا عدم پاسخگویی از سوی کارشناسان نخواهید بود.
سخن پایانی
همانطور که در جریان هستید در لایحه بودجه این چند سال تاثیر مالیات در حال افزایش است. به این ترتیب اهمیت دانستن قوانین و کمک گرفتن از افراد متخصص در این حوزه روز به روز مهم‌تر خواهد شد. شما باید به طور حتم از تجربه بهترین متخصصان جهت کسب اطلاعات بیشتر در موضوع مشمولان ارزش افزوده استفاده نمایید.
