نگاهی به موضوعات حقوقی در کشورهای مختلف یکی از راهکارهای آشنایی بیشتر با قوانین مشابه در دیگر کشورها است؛ بنابراین جاده در بخشی ویژه به این موضوع در سطح اخبار حقوقی جهانی خواهد پرداخت.
قتل چارلی کرک، فعال سرشناس محافظه‌کار آمریکایی، در جریان یک سخنرانی در ایالت یوتا در ۱۰ سپتامبر بار دیگر توجه افکار عمومی را به موضوع مجازات اعدام در ایالات متحده جلب کرده است. اسپنسر کاکس، فرماندار یوتا، اعلام کرده است که این ایالت قصد دارد برای فرد مظنون به قتل کرک تقاضای صدور حکم اعدام کند.
پلیس در ۱۲ سپتامبر «تایلر رابینسون» ۲۲ ساله را به اتهام قتل عمد بازداشت کرد؛ جرمی که در قوانین یوتا می‌تواند زمینه‌ساز درخواست حکم اعدام باشد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در واکنش به این حادثه گفت: «امیدوارم او حکم اعدام بگیرد.»
مجازات اعدام در کدام ایالت‌ها برقرار است؟
بر اساس آمار مرکز اطلاعات مجازات اعدام، در حال حاضر ۲۷ ایالت آمریکا از جمله یوتا مجازات اعدام را در قوانین خود دارند. با این حال، در چهار ایالت کالیفرنیا، پنسیلوانیا، اورگان و اوهایو، اجرای حکم اعدام به دستور فرمانداران متوقف شده است.
۲۳ ایالت دیگر و ناحیه کلمبیا (واشنگتن دی‌سی) مجازات اعدام را به طور کامل لغو کرده‌اند.
دولت فدرال آمریکا نیز در شرایط خاص می‌تواند در هر ایالت حکم اعدام صادر کند. همچنین ارتش ایالات متحده دارای نظام قضایی مستقل با امکان صدور حکم اعدام است، اما از سال ۱۹۶۱ تاکنون هیچ اعدامی در ارتش اجرا نشده است.
چه جرائمی در آمریکا مشمول اعدام می‌شوند؟
بر اساس تعریف وزارت دادگستری آمریکا، جرائم مستوجب اعدام شامل «قتل، خیانت، نسل‌کشی و قتل یا ربودن اعضای کنگره، رئیس‌جمهور یا قضات دیوان عالی» است. در عمل، بیشتر اعدام‌های اجرا شده در سال‌های اخیر مربوط به پرونده‌های قتل بوده است.
در گذشته، جرم تجاوز نیز می‌توانست با اعدام مجازات شود. اما دیوان عالی در سال ۱۹۷۷ حکم داد که اجرای اعدام برای تجاوز به بزرگسالان خلاف قانون اساسی است. همچنین در سال ۲۰۰۸ این دادگاه اعلام کرد که مجازات اعدام برای تجاوز به کودکان – مگر در موارد قتل یا جرائم علیه دولت – غیرقانونی است.
قوانین مربوط به شرایط تشدیدکننده (Aggravating Factors) که امکان درخواست حکم اعدام را به دادستان‌ها می‌دهد، در ایالت‌های مختلف متفاوت است. در یوتا از جمله این شرایط، ایجاد «خطر جدی مرگ برای فردی غیر از قربانی» عنوان شده است.
میزان استفاده از اعدام در آمریکا
از سال ۱۹۷۶، یعنی پس از تأیید دوباره قانونی بودن اعدام توسط دیوان عالی آمریکا، تاکنون ۱۶۳۷ نفر در سراسر این کشور اعدام شده‌اند.
تگزاس، اوکلاهما و فلوریدا بیشترین آمار را به خود اختصاص داده‌اند؛ به ترتیب ۵۹۵، ۱۲۸ و ۱۱۷ مورد. ایالت یوتا از آن زمان تاکنون ۸ نفر را اعدام کرده است.
آمریکا در میان کشورهای دموکراتیک، در اقلیت کوچکی قرار دارد که هنوز مجازات اعدام را اجرا می‌کنند. بیش از ۷۰ درصد کشورهای جهان این مجازات را لغو کرده‌اند. از دیگر دموکراسی‌هایی که همچنان آن را حفظ کرده‌اند می‌توان به سنگاپور، ژاپن و تایوان اشاره کرد. بر اساس گزارش‌ها، آمریکا در سال ۲۰۲۴ از نظر شمار اعدام‌ها در رتبه پنجم جهان قرار داشت، پس از ایران، عربستان سعودی، عراق و کره شمالی. چین نیز بیشترین تعداد اعدام‌ها را دارد، اما آمار رسمی از این کشور منتشر نمی‌شود.
روش‌های اجرای اعدام
مرکز اطلاعات مجازات اعدام اعلام کرده است که تزریق مرگبار (Lethal Injection) رایج‌ترین روش اجرای حکم در آمریکا به شمار می‌رود و در تمامی ایالت‌هایی که اعدام برقرار است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوع داروها در ایالت‌های مختلف متفاوت است.
۹ ایالت اجازه استفاده از صندلی الکتریکی یا گاز مرگبار را دارند و ۵ ایالت نیز تیراندازی توسط جوخه آتش را به عنوان روش جایگزین پذیرفته‌اند. یوتا یکی از این ایالت‌هاست، اما تنها در صورتی می‌تواند از جوخه آتش استفاده کند که داروهای تزریق مرگبار در دسترس نباشد. آخرین بار در سال ۲۰۱۰، حکم اعدام در یوتا با این روش اجرا شد.
